Lees voor

Weefseldonatie buiten het ziekenhuis

Is een patiënt overleden buiten het ziekenhuis, zoals thuis of in een hospice? Dan kan weefseldonatie mogelijk zijn. Bekijk hier de stappen.

Deze schema's beschrijven de stappen en instructies buiten het ziekenhuis:

1. Check contra-indicaties en criteria 

Weefseldonatie is in veel gevallen mogelijk. De belangrijkste contra-indicaties zijn:

  • een hematologische maligniteit of premaligne hematologische aandoening op het moment van overlijden of in het verleden
  • een degeneratieve ziekte van het centraal zenuwstelsel van onbekende oorsprong of met een prionachtige pathogenese, zoals Parkinson, Alzheimer, MS, ALS en alle vormen van dementie

Weefseldonatie is niet mogelijk als iemand langer dan 24 uur geleden overleden is.

2. Raadpleeg het Donorregister

Hierboven staan de belangrijkste contra-indicaties. Bel in alle andere gevallen of bij twijfel het Orgaancentrum voor het raadplegen van het Donorregister. Dit kan 24 uur per dag.

Voor de raadpleging is een BIG-registratie nodig. Het ziekenhuis kan deze bevoegdheid ook aan werknemers zonder BIG-registratie geven, maar de verantwoordelijkheid ligt altijd bij een professional met een BIG-registratie.

Bel het Orgaancentrum voor raadpleging

  • 071-579 57 95 (24/7)
  • Gegevens die je nodig hebt:
    • Behandeld arts: BIG-registratienummer en telefoonnummer.
    • Patiënt: burgerservicenummer (BSN), geslacht, initialen, achternaam en geboortedatum.

Weefseldonatie niet mogelijk?

  • Zijn er contra-indicaties of staat er een 'Nee' in het Donorregister? Informeer de naasten hier dan over.
  • De procedure is dan afgerond.

3. Donatiegesprek

Heb je bovenstaande stappen uitgevoerd en is weefseldonatie mogelijk? Voer dan een donatiegesprek met naasten.

> Tips voor het donatiegesprek

4. Aanmelden weefseldonor

Na het donatiegesprek kun je een weefseldonor aanmelden bij het Orgaancentrum. Om de kwaliteit en veiligheid van het weefsel voor de ontvanger te garanderen, stelt het Orgaancentrum je een aantal vragen. De vragen vind je in de weefselvragenlijst.

  • Verzamel de gegevens die nodig zijn om de vragen te beantwoorden.
  • Het Orgaancentrum vraagt naar het uitvaartcentrum. Vraag de naasten of dit al bekend is en zoek het telefoonnummer op.
  • Probeer de gegevens die je nodig hebt van nabestaanden zoveel mogelijk in één keer uit te vragen.
  • Aanmelden van een weefseldonor kan 24 uur per dag. Bel het Orgaancentrum: 071-579 57 95 

5. Voorbereiden weefseluitname

De uitname van weefsels vindt nooit bij de overledene thuis plaats. Na overlijden buiten het ziekenhuis wordt dit meestal bij het uitvaartcentrum gedaan. Uitzondering is de uitname van bot- en peesweefsel. Dit moet altijd op een operatiekamer in het ziekenhuis gebeuren vanwege de steriele omgeving. Dan moet de donor verplaatst worden naar een ziekenhuis. De kosten hiervoor worden vergoed via de NTS.

Aandachtspunten 

  • Koel het lichaam binnen 6 uur
    Koel het lichaam binnen 6 uur na overlijden in een koelcel. Dan is weefseluitname tot 24 uur na overlijden mogelijk. Koeling met alleen een koelplaat is onvoldoende. Lukt het koelen niet binnen 6 uur? Dan is het niet altijd meer mogelijk om (alle) weefsels uit te nemen. Neem contact op met het Orgaancentrum om de mogelijkheden te bespreken: 071 579 57 95 
  • Leg het hoofd hoog
    Leg het hoofd hoger dan de buik om stuwing te voorkomen.
  • Wacht met verzorging
  • Het uitnameteam doet eerst onderzoeken en neemt bloed af en neemt daarna de weefsels uit. Wacht met verzorgen en aankleden van de donor tot na de uitname.
  • Plaats geen oogkapjes
    Plaats geen oogkapjes en gebruik geen oogspray. Ook als het geen oogweefseldonor is.

6. Weefseluitname

Na deze voorbereidingen kunnen weefsels uitgenomen worden. Hiervoor komt er een weefseluitnameteam van WUON (Weefsel Uitname Organisatie Nederland) naar de locatie.

> Weefseluitname

7. Nazorg aan nabestaanden

Bekijk op welke manier je als professional nabestaanden kunt ondersteunen.

> Nabestaandenzorg

Modelprotocol

In het Modelprotocol Weefseldonatie vind je een uitgebreide omschrijving van alle stappen van deze donatieprocedure.