Pilot Weefseldonatiecoördinator (WDC)

‘In bijna 1 op de 5 gevallen herkent de arts een potentiële weefseldonor niet, wisten we uit eerder onderzoek. Als dat wel het geval is, geeft de familie regelmatig geen toestemming voor donatie’, vertelt lokale projectleider Jacqueline Blok van het Haaglanden Medisch Centrum (HMC). We zagen dat de pilot daar veel verbetering in bracht. Het percentage akkoord uit een donatiegesprek steeg van 71 procent naar 95 procent bij patiënten die met een Ja in het Donorregister stonden. Een flinke verhoging.'

'In het HMC namen 11 speciaal getrainde ziekenhuisartsen de functie van WDC op zich. Zij waren van 8.00 tot 18.00 uur telefonisch beschikbaar. Alle gesprekken met de familie gingen ook telefonisch. Dat bleek zowel de familie als de WDC’s goed te bevallen. We gaven familie in het ziekenhuis een folder mee, zodat ze konden lezen wat zo’n donatiegesprek inhoudt. Een knelpunt was dat de WDC niet altijd aanwezig was op locatie van de overleden patiënt. ‘Als de NTS dan aanvullende vragen had, konden zij niet even naar het mortuarium lopen.'

’Ik vind dat de pilot een vervolg verdient. Het meest optimale is dat er dan 24 uur per dag iemand beschikbaar is als WDC. Dat zou ook heel goed een gespecialiseerde donatiecoördinator kunnen zijn.’

WDC-team in regio

In het UMCG vervulden (orgaan)donatiecoördinatoren de functie van WDC 7 dagen per week van 8.00 tot 22.00 uur. ‘Artsen deden bij ons de donatiegesprekken zelf. De WDC kwam in actie als een arts toestemming had verkregen voor weefseldonatie. De arts kon dan met een WDC bellen of een digitaal overdrachtsformulier invullen. De WDC verzorgde vervolgens de aanmelding van de donor bij het orgaancentrum’, vertelt projectleider Jan Niesing.

Waardering voor nazorg

De WDC belde in het UMCG ook met de nabestaanden nadat een donatieprocedure was afgerond. ‘Dat werd altijd erg gewaardeerd. Die terugkoppeling was er voorheen ook, maar schoot er nog weleens bij in. Als je dat bij een WDC neerlegt, gebeurt het altijd.’

Proof of concept

Niesing ziet de pilot als een proof of concept en zou van de WDC het liefst een regiofunctie maken. ‘Bij ons in de regio Noord zouden daar de donatiecoördinatoren uit de 4 kernziekenhuizen in kunnen participeren, het MCL, Isala, Medisch Spectrum Twente en het UMCG. Er zijn ongeveer 15 donatiecoördinatoren die allemaal dan zo’n 2 dagen per maand dienstdoen als WDC. Daarmee zouden we echt een kwaliteitsslag kunnen maken.’

'De pilot is iedereen goed bevallen. In het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) was de weefseldonatiecoördinator 24/7 bereikbaar voor het aanmelden van potentiële weefseldonoren. De WDC voerde ook de donatiegesprekken. Het maakt zeker verschil als een WDC dit doet.'

Goed voorbereid

Een mooi aspect vond Renée de nazorg voor de nabestaanden: 'De WDC heeft alle tijd voor nabestaanden en is goed voorbereid. Normaal voert een arts dit gesprek. Die heeft minder ervaring en doet de taken naast een drukke dienst. De artsen gaven zelf ook aan dat ze het fijn vonden om het proces uit handen te kunnen geven. We merkten dat de WDC’s gedurende de pilot steeds meer in hun rol groeiden. De WDC’s zijn getraind in communicatie en begeleiding tijdens het rouwproces, iets wat niet iedereen zomaar kan.'

Renée: 'Die nazorg was nu heel professioneel. Aanvankelijk zagen we er tegenop om mensen midden in hun rouwproces te bellen, maar vrijwel iedereen bleek dat juist fijn te vinden.’ Of de functie van WDC er ook echt komt? ‘Ik hoop dat de WDC-pilot een aangepast vervolg krijgt. Bij ons waren alle donatiegesprekken nu face-to-face, maar die zouden heel goed telefonisch kunnen. Dan zou een WDC voor meerdere ziekenhuizen dienst kunnen doen.'