Ervaringen met een nieuwe functie: OPTC

Waarom een OPTC?

Viona de Moulin, senior beleidsmedewerker bij de Nederlandse Transplantatie Stichting: ‘In de Wet op de orgaandonatie is vastgelegd dat er een scheiding moet zijn tussen de donatie- en transplantatiekant. Dus ook in de taakverdeling van professionals. Met de komst van de OPTC in 2023 is dit nu goed geborgd. Voorheen werd zowel donatie als de afhandeling van het aanbod door de orgaandonatiecoördinator (ODC) georganiseerd. Sinds de invoering van de OPTC zijn ODC’s actief aan de donatiekant en de OPTC’s aan de transplantatiekant. De functie is in alle 4 de Nederlandse multi-orgaantransplantatiecentra ingevoerd.'

Hoe is de verdeling in taken tussen een ODC en OPTC?

De ODC beoordeelt de medische gegevens van een potentiële donor en heeft contact met de donorfamilie. Ook meldt de ODC de donor aan bij Eurotransplant. Van daaruit belt Eurotransplant de OPTC om een orgaan aan te bieden. In overleg met de transplantatiearts schat de OPTC in of het donororgaan geschikt is en of het geaccepteerd wordt voor een ontvanger. Het is fijn dat er een vast intern aanspreekpunt is in het transplantatiecentrum en er zijn korte lijnen met de transplantatieartsen. Het gaat om transplantaties van het hart, de longen, de lever, de pancreas en de dunne darm.

Ervaringen uit het veld

Claire van der Riet - OPTC in het UMCG

'In januari 2023 ben ik gestart in de functie van OPTC. In de functie van OPTC word je eerder in het transplantatie- en allocatieproces betrokken. Vroeger kreeg ik als perfusionist pas een telefoontje wanneer een orgaan definitief geaccepteerd was. Nu weet ik al veel eerder dat er iets gaat spelen en waar een orgaan vandaan gaat komen. Deze uitbreiding maakt ons werk een stuk intensiever. Soms ben je een hele nacht bezig met het allocatiegedeelte en moet er gedurende de dag nog een orgaan op de perfusiemachine worden aangesloten. Wat erg helpt, is dat we nog steeds laagdrempelig bij onze ODC-collega’s om advies kunnen vragen.’

Anja Vogelzang - ODC in het UMCG

‘Met de komst van een OPTC zijn onze 24-uursdiensten wat rustiger geworden. Het donatieproces op de ic heeft nu een duidelijker einde van de de procedure, namelijk na het aanmelden van de donor bij Eurotransplant. Je bent dan uit beeld tot een OPTC belt voor aanvullende gegevens, of wanneer een centrum een orgaan heeft geaccepteerd. Dan overlappen donatie en transplantatie elkaar wel weer, omdat de ODC de transplantatiekant faciliteert met informatie. Bij acceptatie van een thoracaal donororgaan gaan we als ODC wel mee met het thoraxteam om het orgaan op te halen, als onderdeel van het donatieproces. Tijdens deze uitnames voert de ODC de perfusie uit.’

Karin Beer - ODC in het LUMC

'De ODC’s en OPTC’s delen hier een kantoor, zodat we nauw bij elkaars werk betrokken blijven. Ook het contact met de OPTC’s in de andere ziekenhuizen verloopt goed. Wat ik in ieder geval niet mis, is om midden in de nacht het aanbod van bijvoorbeeld een donororgaan uit Duitsland af te handelen. Dat soort afwegingen en belletjes met de chirurg worden nu door de OPTC’s gedaan. Dat scheelt ons in de nacht veel tijd.’

Orgaanperfusie: een techniek in ontwikkeling

Orgaanperfusie is een techniek waarmee organen buiten het lichaam in een machine bewaard en geconditioneerd kunnen worden. Dankzij de perfusie kunnen organen die eerder werden afgewezen, worden getest om te bepalen of ze misschien toch goed functioneren. Binnen deze techniek is nog veel innovatie mogelijk, zoals warmte- en perfusiecamera’s, die de conditie van het orgaan monitoren. Dit zorgt hopelijk voor transplantatie van nog meer organen met een hoge kwaliteit.

Transparant Magazine

Dit is een bewerking van een artikel uit Transparant (2023). Wil je Transparant altijd thuis, op je werk of in je mailbox? Meld je dan hier aan!

> Aanmelden Transparant

OPTC: een uitdagende nieuwe functie