Lees voor

Xenotransplantatie: kansen en dilemma's

Xenotransplantatie is het transplanteren van levende cellen, weefsels of organen tussen diersoorten. Hoe staan we hier tegenover in Nederland en wat is het ultieme doel?

Transplantatiechirurg Ian Alwayn (LUMC) is voorzitter van de Nederlandse Werkgroep Xenotransplantatie onder de Nederlandse Transplantatie Vereniging (NTV). Hij vertelt waar we nu staan en geeft een doorkijkje naar de toekomst.

Transplantatie varkenshart

Ian Alwayn: ‘In 2022 werd in Amerika voor het eerst een varkenshart overgeplant naar een levende patiënt. Het genetisch gemodificeerde hart voorkwam hyperacute afstoting, maar de patiënt overleed na 2 maanden aan een virusinfectie uit het donorhart. In 2023 leefde een andere patiënt 6 weken met een varkenshart, totdat het werd afgestoten.’

Xenotransplantatie in Nederland

Onderzoek en vooruitgang

‘Vergelijkbare resultaten zien we bij varkensnieren en -levers. Hoewel dit geen grote successen zijn, tonen ze wel vooruitgang. Door varkens ziektekiemvrij te fokken en betere antiafstotingsmedicatie te ontwikkelen, kunnen we de resultaten verbeteren. Internationaal worden klinische trials voorbereid voor verdere studies naar varkensharten en -nieren.’

Ethische dilemma's

‘In Nederland is onderzoek naar xenotransplantatie momenteel verboden. Maar in 2023 nam de Tweede Kamer een motie aan om dit te herzien. Dit kost tijd, maar het toont aan dat er beweging is. Publieke debatten, onder andere via het Rathenau Instituut, concluderen dat het concept van xenotransplantatie vooralsnog niet verworpen wordt. De voorwaarde is wel dat er voldoende aandacht is voor onder andere het welzijn van de dieren. Ethische bezwaren blijven echter bestaan, zoals genetische modificatie en onnatuurlijke huisvesting van dieren.’

Ultieme doel: mensenlevens redden

‘In de Nederlandse Werkgroep Xenotransplantatie werken we samen met artsen, onderzoekers en ethici. De werkgroep verkent thema’s rond dit onderwerp en draagt wetenschappelijk bij, onder meer via analyses van internationale trials. Als xenotransplantatie slaagt, kan het talloze mensenlevens redden door het tekort aan donororganen drastisch te verkleinen. Dat blijft ons ultieme doel.’

Ook interessant voor jou

Innovaties bij donatie en transplantatie

Er zijn veel technologische ontwikkelingen in ons vakgebied. Transplantatiechirurg Jeroen de Jonge vertelt er meer over. 

Lees het artikel

Onderzoek naar endotheelcelkweek

Hoe kunnen we oogpatiënten in de toekomst helpen met gekweekte endotheelcellen? Antoon van den Bogaerdt (weefselbank ETB-BISLIFE) vertelt erover.

Lees het artikel

Inzet van AI na niertransplantatie

Artificial Intelligence (AI) kan de beoordeling van getransplanteerde nieren optimaliseren. Hoe? Onderzoeker Jesper Kers vertelt er meer over.

Lees het artikel

Gratis magazine Transparant

Dit is een artikel uit het gratis magazine Transparant (maart 2025). Meld je aan en ontvang Transparant 2 keer per jaar.

Meld je aan