Jaarcijfers 2023: iets meer transplantaties en kortere wachttijden

In 2023 doneerden meer mensen na overlijden organen ten opzichte van vorig jaar en in totaal werden 1.417 patiënten met een orgaantransplantatie geholpen.

In 2023 hebben 292 mensen na overlijden hun organen gedoneerd voor transplantatie, een stijging van 2,5% ten opzichte van 2022. Daarnaast doneerden 533 mensen een orgaan bij leven. In totaal werden 1.417 patiënten met een orgaantransplantatie geholpen. De Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) ziet dat zieke patiënten minder lang hoeven te wachten op een donororgaan.

Directeur Naomi Nathan: 'We zien dat meer patiënten een plek op de wachtlijst kunnen krijgen zonder dat de wachttijd toeneemt. En dat is goed nieuws. Want hierdoor kunnen meer patiënten geholpen worden met een levensreddende orgaantransplantatie.'

Zo is de (mediane) wachttijd van nierpatiënten op de actieve wachtlijst gedaald van 29 maanden in 2022 naar 27 maanden in 2023. Ook de wachttijd van andere organen daalde tussen 2022 en 2023. Ernstige zieke patiënten krijgen zo eerder perspectief. Ondanks dat de wachttijd voor alle organen daalde, wachten sommige patiënten nog steeds lang, bijvoorbeeld doordat zij een bijzondere bloedgroep hebben.

Wachtlijst: korter of langer?

De wachttijd wordt dus iets korter, maar de wachtlijsten nemen ondanks meer transplantaties niet voor alle organen af. Dit komt bijvoorbeeld door meer en eerdere instroom van patiënten op die wachtlijsten. Bij het afnemen van een wachtlijst kunnen artsen besluiten om de landelijke criteria voor een wachtlijst te verruimen. Zo kunnen patiënten met andere aandoeningen in aanmerking komen voor transplantatie, of kunnen patiënten sneller op de wachtlijst geplaatst worden. Nathan: 'Patiënten hebben nu meer kans op een donororgaan. Of komen sneller op de wachtlijst dan voorheen, waardoor ze minder lang ernstig ziek zijn. En dát is waar het om gaat. Wij zijn alle donoren en nabestaanden immens dankbaar.'

Op de wachtlijst voor een donororgaan: wat speelt er mee?

Doneren bij leven

In 2023 gaven 533 mensen bij leven een orgaan: 504 keer een nier en 29 keer een stuk van hun lever. Bij een leverdonatie van een levende donor is een kind (0-15 jaar) vaak de ontvanger, 21 van de 29 ontvangers in 2023. De donor is bij levende donatie vaak een familielid.

Weefseldonatie: duizenden geholpen

In 2023 doneerden 2.543 mensen na overlijden één of meer weefsels. Weefseltransplantatie zorgt voor sterke verbetering van de kwaliteit van leven. Zo wordt donorhuid gebruikt voor brandwonden en andere wonden die moeilijk genezen. Een hartklep kan nodig zijn bij baby's met een hartafwijking of bij volwassenen die met spoed een nieuwe hartklep nodig hebben. Een hartklep zorgt ervoor dat het bloed in het hart in de goede richting stroomt.

Er vond 1.947 keer een hoornvliestransplantatie plaats. Dit is een kleine stijging ten opzichte van 2022 (1.909 keer). Een hartkleptransplantatie vond in 2023 128 keer plaats. Met botweefsel en huidweefsel kan één donor meerdere ontvangers helpen. Deze transplantaties vonden veelvuldig plaats. De wachtlijsten voor weefsel zijn stabiel, de vraag en het aanbod zijn in evenwicht.