Allocatie van donororganen
De NTS is wettelijk verantwoordelijk voor een zorgvuldige, eerlijke en transparante toewijzing van beschikbare donororganen aan mensen op de wachtlijst. Lees hoe dit werkt en bekijk de allocatierichtlijnen.
Allocatie van donororganen
Het systeem voor orgaantoewijzing is:
- Objectief: de matchlijst is voor iedereen gelijk, ongeacht wie de toewijzing uitvoert.
- Reproduceerbaar: dezelfde medische situatie leidt tot dezelfde uitkomst.
- Transparant: iedere stap in het proces is verantwoord en controleerbaar.
- Valide: gebaseerd op breed gedragen medische en ethische criteria.
De toewijzing is in de basis gebaseerd op twee principes:
- Het verwachte transplantatieresultaat (expected outcome).
- De urgentie, vastgesteld door experts op objectieve en transparante wijze.
Daarnaast wordt ook rekening gehouden met de wachttijd, de nationale orgaanbalans (eerlijke uitwisseling tussen landen) en de logistieke haalbaarheid.
Allocatierichtlijnen per orgaan
De regels voor orgaantoewijzing zijn vastgelegd in richtlijnen van Eurotransplant. Bekijk per orgaan:
- Orgaanspecifieke allocatierichtlijnen op de website van Eurotransplant
- Patiënteninformatie.
•Nier
Factoren zoals dialysetijd, bloedgroep en weefseltypering zijn belangrijk voor de toewijzing.
•Pancreas
Allocatie van de pancreas gebeurt vaak in combinatie met een nier (pancreas-niertransplantatie).
•Lever
Patiënten op de leverwachtlijst krijgen een reMELD-Na-score (0 tot 36). Bij acuut leverfalen kan iemand voorrang krijgen.
•Hart
Hartpatiënten kunnen (inter)nationaal voorrang krijgen via de HU-status (Hoog Urgent).
•Longen
Patiënten boven de 12 jaar krijgen een Lung Allocation Score, de LAS-score (0 tot 100). Kinderen onder de 12 jaar krijgen automatisch een LAS-score van 100.
•Dunne darm
Transplantatie van een dunne darm komt weinig voor, alleen bij patiënten met ernstig darmfalen en complicaties door parenterale voeding.
Wie is (inter)nationaal betrokken?
De Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) ziet erop toe dat toewijzing volgens medische regels gebeurt en dat iedere patiënt op de wachtlijst een eerlijke kans heeft op een donororgaan.
De allocatie van organen heeft de NTS gemandateerd aan Eurotransplant (ET), een samenwerkingsverband van 8 Europese landen. Samen met Eurotransplant, orgaanadviescommissies, artsen en transplantatiecentra zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk patiënten op tijd een donororgaan krijgen.
Eurotransplant
Eurotransplant voert in opdracht van de NTS de praktische toewijzing van donororganen uit binnen de 8 Europese landen. De toewijzingsregels worden nationaal vastgesteld en internationaal uitgevoerd via Eurotransplant. Eurotransplant is verantwoordelijk voor:
- Beheer van het centrale registratiesysteem van wachtlijsten en donoraanmeldingen.
- Toewijzen van organen volgens (inter)nationale regels.
- Optimalisatie door analyse van gegevens en voorstellen voor verbetering.
Nieuwe inzichten uit analyse van Eurotransplant-data kunnen leiden tot aanbevelingen voor aanpassing van de allocatieregels. Deze voorstellen worden voorgelegd aan de orgaanadviescommissies in de deelnemende landen. Zij bepalen of en hoe de regels worden aangepast – soms internationaal, soms alleen nationaal.
Video: allocatie bij Eurotransplant
Josipa Penic is allocatiemedewerker en teamleider bij Eurotransplant. Zij geeft een inkijkje in haar werk.
Landelijke orgaanadviescommissies
Orgaanadviescommissies (OAC’s) van de Nederlandse Transplantatie Vereniging (NTV) bestaan uit medisch specialisten. Ze spelen een cruciale rol in een eerlijke en transparante toewijzing van organen en de beste resultaten voor patiënten.
Taak OAC's:
- Vaststellen en aanpassen medische toewijzingsregels.
- Beoordelen internationale en nationale voorstellen voor verbetering.
De algoritmes voor orgaantoewijzing zijn complex en voortdurend in ontwikkeling. Ze zijn gebaseerd op medische data, ethische afwegingen en logistieke factoren.
Meer over de commissies op ntv.nl