Skip naar de inhoud
Een vrouw zit glimlachend achter haar keukentafel met een kopje in haar hand

Op de wachtlijst voor een donornier

Als je nieren niet goed meer werken, kan een niertransplantatie nodig zijn. Dan kun je op de wachtlijst komen.

Je nieren filteren afvalstoffen uit je bloed en regelen het vocht in je lichaam. Als je nieren niet meer goed werken, kan een transplantatie een oplossing zijn.

Wanneer kom je op de wachtlijst?

Je komt op de wachtlijst als alle medische onderzoeken zijn afgerond en je lichamelijk sterk genoeg bent voor de operatie. Er mogen geen grote risico’s zijn voor jouw gezondheid. Het transplantatiecentrum zet je gegevens op de landelijke wachtlijst van Eurotransplant.

Let op: je hoeft niet aan dialyse te zijn om op de wachtlijst te komen. Wel telt de dialysetijd mee bij het bepalen van je plaats op de lijst als er een donornier beschikbaar komt.

Hoeveel mensen wachten op een nier?

De wachtlijst voor nieren is het langst. Op 31 juli 2025 stonden er 1.143 mensen op de actieve wachtlijst voor een nier van een overleden donor.

Hieronder vind je de actuele wachtlijstcijfers. Kijk in de tabel rechtsboven (laatste maandcijfers) in de kolom 'Transplantabel'.

Hoe lang moet ik wachten?

Als je op een wachtlijst voor een donornier staat, wil je natuurlijk weten hoe snel je aan de beurt bent. Hoe lang je moet wachten op een transplantatie is niet te voorspellen.

De wachttijd hangt onder andere af van het aantal mensen op de wachtlijst, hoeveel organen er beschikbaar komen en of de donornier bij je past.

Wat telt mee?

  • Hoe lang je al dialyse krijgt.
  • Je leeftijd.
  • Je weefseltype (HLA).
  • Je medische situatie.
  • Je bloedgroep.
Wie krijgt voorrang?

Met deze status kun je voorrang krijgen:

Hoog urgent
In zeer zeldzame gevallen kan je arts een hoog urgente status aanvragen. Dit gebeurt alleen als je geen dialyse kunt ondergaan. Een speciale commissie van nierspecialisten beslist hierover. Slechts enkele patiënten per jaar krijgen deze voorrang.

Hoog geïmmuniseerd
Je hebt antistoffen tegen meer dan 85% van de donoren. De kans op afstoting is hierdoor extra groot. Als er toch een geschikte nier is, krijg je voorrang op de wachtlijst.

Geïmmuniseerd
Je hebt meer dan 6% antistoffen in je bloed. Hierdoor is de kans groter dat je lichaam een donornier afstoot. Als er toch een geschikte nier is, krijg je voorrang op de wachtlijst. Bij een geschikte match krijg je voorrang.

Wat is de actieve en niet actieve wachtlijst?

Actief op de wachtlijst (transplantabel)
Je staat actief op de wachtlijst en komt op dit moment in aanmerking voor transplantatie.

Niet actief op de wachtlijst (niet transplantabel)
Je staat tijdelijk niet actief op de lijst. Dit kan bijvoorbeeld komen door een infectie of omdat de voorbereidende onderzoeken nog niet zijn afgerond. Ook als je meedoet aan het cross-over programma van de NTS, sta je tijdelijk als niet transplantabel op de wachtlijst.

Toewijzen van een donornier

Als er een donornier beschikbaar is, rekent een speciaal computerprogramma uit welke nierpatiënten op de wachtlijst in aanmerking komen. Dit gebeurt via een rekenmodel dat punten toekent op basis van:

  • Bloedgroep.
  • Leeftijd van jou en de donor.
  • Status en medische urgentie.
  • Weefseltype.
  • Dialysetijd.
  • Het land van de donor.

Je krijgt extra punten in deze gevallen:

  • Jouw weefseltype komt goed overeen met dat van de donor.
  • Je bent jonger dan 18 jaar.
  • Je status is hoog urgent of (hoog) geïmmuniseerd 
  • De donor is in Nederland overleden en jij woont ook in Nederland.
  • Je hebt ooit een nier gedoneerd aan iemand die woont in één van de landen die aangesloten zijn bij Eurotransplant en je moet nu zelf dialyseren.
  • Je hebt na een levertransplantatie nog een niertransplantatie nodig.

Uitlegvideo over wachtlijst

Nieren voor 65-plussers

Ben je ouder dan 65 jaar? En is de donor ook ouder dan 65 en overleden in Nederland? Dan kun je in aanmerking komen voor het Eurotransplant Senior Programma. Dit programma heeft een kortere wachttijd: gemiddeld 2 tot 2,5 jaar.

In dit programma tellen alleen 2 factoren mee:

  • Overeenkomst in bloedgroep.
  • Hoe lang je al dialyseert, dat is je wachttijd.

Nier van een levende donor

Wachten op een donornier van een overleden donor duurt vaak lang. Soms is het mogelijk om zelf een levende nierdonor te vinden. Dat kan bijvoorbeeld een familielid, vriend of kennis zijn.Voordelen van een levende donor:

  • Meestal kortere wachttijd.
  • Soms is dialyse niet nodig.
  • Een nier van een levende donor werkt meestal langer en beter.

Nierdonatie bij leven

Na de transplantatie

Een niertransplantatie is een ingrijpende operatie. Je hebt tijd nodig om lichamelijk en mentaal te herstellen.

Herstel na transplantatie

Hoe lang gaat een donornier mee?

De meeste mensen met een donornier voelen zich na de transplantatie een stuk beter.

  • In de eerste 3 maanden na de operatie is de kans op afstoting het grootst. Dat klinkt spannend, maar vaak helpt het om bij verschijnselen van afstoting de medicijnen aan te passen. 
  • Na de operatie werkt 87% van de nieren van levende donoren nog goed na 5 jaar. Bij een nier van een overleden donor is dit zo'n 69%.
  • Als de donornier niet meer goed werkt, kun je soms opnieuw een niertransplantatie krijgen.

Meer over wachtlijsten

AlvleesklierLeverHartLongen