Kennisdossier
Kennisdossier Wachtlijsten
In Nederland zijn te weinig beschikbare donororganen en –weefsels. Daarom staan er patiënten op de wachtlijst. Lees er meer over in dit kennisdossier.
Direct naar
De NTS wil dat iedereen in Nederland die een donororgaan of – weefsel nodig heeft, dit op tijd krijgt. Een orgaantransplantatie kan levens redden en een donorweefsel kan de kwaliteit van leven sterk verbeteren.
Er is een wachtlijst per orgaan. Sommige patiënten hebben meer organen nodig en staan op meer wachtlijsten. Ook voor sommige weefsels is een wachtlijst.
Wachtlijst voor donororganen
In Nederland is er een wachtlijst voor mensen die een donororgaan nodig hebben. Hoe lang iemand moet wachten, verschilt per orgaan en per persoon.
Allocatie
De NTS is verantwoordelijk voor een eerlijke toewijzing van donororganen. De allocatie heeft zij gemandateerd aan Eurotransplant, een samenwerking van 8 Europese landen. Deze samenwerking verhoogt de kans op een goede match, ook buiten Nederland.
Wachtlijst voor donorweefsel
Niet alleen voor organen bestaat een wachtlijst. Ook voor sommige donorweefsels is er een wachtlijst. De NTS beheert de wachtlijst voor hoornvlies met HLA-typering en hartkleppen.
Allocatie
De toewijzing (allocatie) van donorweefsels verloopt anders dan bij organen. De Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) coördineert dit proces in samenwerking met ziekenhuizen en weefselbanken.
Cijfers
mensen staan op de actieve wachtlijst voor een orgaan van een overleden donor. De meesten wachten op een donornier.
patiënten staan voor oogweefsel op de wachtlijst
mensen krijgen jaarlijks een orgaantransplantatie
Voor patiënten op de wachtlijst
Voor patiënten kan de periode op de wachtlijst veel impact hebben op hun leven. Daarom bieden we patiëntenvoorlichting aan.
Op de wachtlijst voor een orgaan
Geef je voorlichting aan patiënten op de wachtlijst voor een donororgaan?
Op de wachtlijst voor een weefsel
Geef je voorlichting aan patiënten op de wachtlijst voor donorweefsel, zoals een hoornvlies of hartklep?
Persoonlijke vragen?
Ben je patiënt en heb je vragen over je persoonlijke situatie? Die kun je het beste met je behandelend arts bespreken.
Uitleg over wachtlijsten
Na een succesvolle transplantatie ga je van de wachtlijst af. Daarnaast komen er steeds nieuwe mensen bij. In deze uitlegvideo van 3 minuten ontdek je hoe de wachtlijst verandert en welke factoren meespelen.
Veelgestelde vragen over wachtlijsten
Is de patiënt bovenaan de lijst als eerste aan de beurt?
Veel mensen denken dat de patiënt die bovenaan de wachtlijst staat altijd als eerste aan de beurt is. Dat is niet altijd zo, want een orgaan moet passen bij de patiënt. Zo zijn bijvoorbeeld bloedgroep, leeftijd, gewicht en bepaalde weefselkenmerken van belang.
Wil je hier meer over weten?
Waarom neemt de wachtlijst niet altijd af als er meer orgaandonoren zijn?
Meer donoren betekent vaak dat de wachtlijst korter kan worden.
Maar soms gebeurt er iets anders. Artsen kunnen de landelijke eisen om op een bepaalde wachtlijst te komen aanpassen.
- Zo komen er patiënten op de wachtlijst die hier eerder niet voor in aanmerking kwamen.
- Of ze komen er eerder op dan voorheen.
Een transplantatie is op die manier voor meer patiënten haalbaar. En dat is het meest belangrijk: zoveel mogelijk patiënten helpen aan een nieuw orgaan, met zo min mogelijk wachttijd.
Wat is het verschil tussen de actieve en niet actieve wachtlijst?
Op de actieve wachtlijst staan patiënten die op dat moment een transplantatie aankunnen. Zij voldoen aan alle voorwaarden om een transplantatie te ondergaan en krijgen. Artsen kennen de status Transplantabel toe.
Soms plaatst een arts iemand tijdelijk op de niet-actieve wachtlijst. Artsen kennen de status Niet transplantabel toe.
Dit kan in de volgende situaties:
- Nog niet alle benodigde voorbereidingen en onderzoeken zijn afgerond.
- Het gaat medisch gezien zo slecht dat de patiënt de transplantatie niet aankan. Helaas overlijdt zo’n patiënt meestal, soms komt hij weer terug op de wachtlijst.
- Het gaat medisch gezien beter, bijvoorbeeld als een alternatieve behandeling (toch) aanslaat.
- Je wacht op een levende donor. Dan word je niet meegenomen in de match voor een donororgaan van een overleden donor.
Meer weten?
Ambar wacht op een nier
Ambar wacht. Maar of dat zin heeft, weet ze niet. Haar eigen nieren werken niet meer en de gedoneerde nier van haar tante doet nog maar heel weinig.
Vragen over wachtlijsten?
Heb je vragen over de wachtlijsten, bijvoorbeeld voor publicaties in de media?
Contact persvoorlichter